Accessibility Tools

Skip to main content

Κακοποίηση στον εργασιακό χώρο: Ανάλυση του φαινομένου και τρόποι δράσης

 της Σοφίας Σαγνού (ΕΚΠΑ / Ψυχολογίας)

Δείτε παραδείγματα από τις συμπεριφορές που απαρτίζουν το φαινόμενο του εργασιακού εκφοβισμού.

Διανύοντας το έτος 2024, θα περίμενε -εύλογα- κανείς ότι οι συνθήκες εργασίας των ατόμων που βρίσκονται στον εργασιακό στίβο απέχουν μακράν από συμπεριφορές αναχρονιστικές και ύφους που ταιριάζει σε πεπαλαιωμένες πρακτικές διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού.

Ωστόσο, αυτό δεν είναι πάντα η ζώσα πραγματικότητα. Ακόμη και σήμερα, οι καταγγελίες για ανάρμοστη εργασιακή συμπεριφορά υπενθυμίζουν ότι οι πρέπουσες και αξιοπρεπείς εργασιακές συνθήκες δεν είναι κάτι το δεδομένο. Υπό αυτό το πρίσμα, δημιουργείται πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη και εξέλιξη ενός πολύ γνωστού στο ευρύ κοινό φαινομένου. Το φαινόμενο αυτό, καλείται «εργασιακός εκφοβισμός», ευρύτερα γνωστό και ως «mobbing».

Αναφερόμενοι στο συγκεκριμένο όρο, κάνουμε λόγο για ένα σύνολο συμπεριφορών, οι οποίες απευθύνονται από ένα άτομο ή σύνολο ατόμων, προς ένα άλλο άτομο ή ομάδα. Η ψυχολογική κακομεταχείριση στον εργασιακό χώρο έχει να κάνει με τη διαρκή χρήση επιθετικής ή αδικαιολόγητα συγκρουσιακής συμπεριφοράς προς άλλους συναδέλφους. Μπορεί να παρατηρηθεί τόσο μεταξύ συναδέλφων, όσο και μεταξύ προϊσταμένων – υφισταμένων.

Μερικά παραδείγματα από τις συμπεριφορές που απαρτίζουν αυτό το φαινόμενο είναι τα εξής:

  • Διαρκής χρήση υβριστικού λόγου
  • Φωνές και υπερβολική ένταση
  • Διαρκής υποτίμηση του υποβάθρου και των δυνατοτήτων των συναδέλφων
  • Αγενής ή/και εχθρική στάση
  • Διαρκής και δριμεία κριτική για μη σημαντικά ζητήματα ή ζητήματα εκτός καθηκόντων
  • Ελλιπής πληροφόρηση σχετικά με αρμοδιότητες και εργασίες που πρέπει να διεκπεραιώνονται στην εργασία
  • Άμεση φραστική επίθεση και στοχοποίηση συναδέλφου/συναδέλφων

Με βάση τα παραπάνω, γίνεται αντιληπτό ότι ο εργασιακός δυνάστης μπορεί να χρησιμοποιεί τα μέσα αυτά κατά το δοκούν, είτε με άμεσο, είτε με έμμεσο τρόπο. Συνήθως λαμβάνει χώρα χωρίς προηγουμένως να έχει δοθεί κάποια αφορμή από τον αποδέκτη της εκφοβιστικής συμπεριφοράς.

Από τα παραπάνω, μπορεί να γίνει αντιληπτό ότι ο εργασιακός εκφοβισμός είναι ένα φαινόμενο, το οποίο επηρεάζει εξίσου την ψυχική, αλλά και σωματική υγεία του ατόμου. Ενδεικτικά, ο εργαζόμενος μπορεί να αντιμετωπίζει συχνούς και υψηλής έντασης πονοκεφάλους, ναυτίες, πόνο στο στομάχι, μούδιασμα, άγχος, κρίσεις πανικού και μυική τάση. Επίσης, μπορούν να επηρεαστούν η διατροφή, καθώς και η συχνότητα και ποιότητα του ύπνου.

Περαιτέρω επιπτώσεις του εργασιακού εκφοβισμού είναι η επίδραση που έχει το φαινόμενο όχι μόνον ατομικά, αλλά και ομαδικά, καθώς επηρεάζονται και οι υπόλοιποι εργαζόμενοι και συνάδελφοι όντες μάρτυρες, ή και μαζικά αποδέκτες, τέτοιων συμπεριφορών. Ταυτόχρονα, το πρόβλημα επεκτείνεται και στην εργοδοσία, διότι η στάση αυτή επηρεάζει το κομμάτι της διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού, είτε προξενώντας την οικειοθελή αποχώρηση μελών του προσωπικού, είτε επηρεάζοντας την απόδοση και, κατά συνέπεια, την ποιότητα του έργου που παράγουν και παρέχουν.

Η κακομεταχείριση στον χώρο εργασίας φαίνεται πως μπορεί να λάβει πολλές διαστάσεις και να αποτελέσει μία «κατακλυσμιαία» συνθήκη, που εύκολα μπορεί να καταβάλει τα άμεσα εμπλεκόμενα θύματα αυτής της συμπεριφοράς. Ενδείκνυται να λαμβάνεται όσο το δυνατόν ταχύτερα δράση, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η ψυχική ισορροπία και ευεξία των ατόμων που βάλλονται από την εκφοβιστική συμπεριφορά. Ενδεικτικά, προτείνεται η αναλυτική καταγραφή των περιστατικών της συμπεριφοράς αυτής, η συζήτηση με άλλα άτομα που έχουν βρεθεί στην ίδια θέση, θέσπιση προσωπικών ορίων από το άτομο που δέχεται την επίθεση, καθώς επίσης και η πληροφόρηση για λεπτομέρειες στον κανονισμό της εργασίας που θα μπορούσαν να φανούν χρήσιμες για την καλύτερη αντιμετώπιση του φαινομένου.

Σε κάθε περίπτωση, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να υπάρχει ένας ασφαλές και υποστηρικτικό πλαίσιο εντός και εκτός εργασιακού χώρου. Είναι ιδιαίτερα εποικοδομητική η σύσταση μίας ομάδας εργαζομένων με όμοιο βίωμα, έτσι ώστε να υπάρχει υποστήριξη και αλληλοβοήθεια από άτομα που είχαν βρεθεί σε ανάλογη θέση προς τους συναδέλφους που πρόσφατα εκτέθηκαν σε αυτό το ερέθισμα. Σημαντική, επίσης, κρίνεται η αναζήτηση υποστήριξης από κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας, εντός ή εκτός εργασιακού χώρου, έτσι ώστε να διευκολυνθεί η διαχείριση και αντιμετώπιση των δύσκολων συναισθημάτων που προξενεί ο εργασιακός εκφοβισμός.
 
Πηγή: neolaia.gr
Έχεις απορίες;