Τι αλλάζει και τι συμφέρει τους εργαζομένους έως 30 ετών με την ενεργοποίηση της νέας φορολογικής κλίμακας για το 2026 σχετικά με μισθωτούς και ελεύθερους επαγγελματίες

την Ελλάδα ιδρύονται δεκάδες χιλιάδες ατομικές επιχειρήσεις κάθε χρόνο, ενώ συνολικά η αναλογία των αυτοαπασχολουμένων ως προς το σύνολο των εργαζομένων είναι από τις μεγαλύτερες, αν όχι η μεγαλύτερη στην Ευρώπη. Ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους συνέβαινε αυτό μέχρι τώρα ήταν το φορολογικό σύστημα. Ο μισθωτός ήταν συνήθως σε δυσμενέστερη θέση, καθώς και οι φορολογικοί συντελεστές λειτουργούσαν ως αντικίνητρο, και δεν υπήρχε η δυνατότητα αναγνώρισης των επαγγελματικών δαπανών. Από το 2026, πάντως, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να εξετάσουν ξανά όλα τα σενάρια πριν λάβουν την τελική απόφαση. Γιατί; Επειδή με την ενεργοποίηση της νέας φορολογικής κλίμακας η μισθωτή εργασία γίνεται πιο ελκυστική. Το ερώτημα, βέβαια, είναι αν γίνεται και ελκυστικότερη από την αυτοαπασχόληση.

Κατ’ αρχάς, ο αυτοαπασχολούμενος δεν έχει «κανέναν πάνω από το κεφάλι του» και σίγουρα αυτό λειτουργεί θετικά στην ψυχολογία, ειδικά των νέων. Επίσης, όλες οι έρευνες που γίνονται στις νέες γενιές δείχνουν ότι υπάρχει ροπή προς την επιχειρηματικότητα. Οι περισσότεροι θέλουν να κάνουν «κάτι δικό τους», αφενός για να έχουν την προοπτική αύξησης του εισοδήματός τους αναλογικά με τον κόπο που θα καταβάλουν (στη μισθωτή απασχόληση δεν ισχύει το ίδιο, καθώς ο κόπος πρέπει να αναγνωριστεί από τον εργοδότη και να επιβραβευτεί με μεγαλύτερο μισθό), και αφετέρου διότι αποφεύγουν την αναζήτηση μιας καλά αμειβόμενης θέσης εργασίας – κάτι, δηλαδή, που δεν είναι εύκολο στην Ελλάδα.
Αυτά τα «ποιοτικά» στοιχεία δεν αλλάζουν από τη μία μέρα στην άλλη. Το ζητούμενο είναι να μελετηθούν και οι άλλες παράμετροι της εξίσωσης: αυτές που έχουν να κάνουν με τις κρατήσεις για φόρους και ασφαλιστικές εισφορές. Ιδού λοιπόν τα δεδομένα:

1. Για τους νέους έως 25 ετών η κυβέρνηση δημιουργεί αφορολόγητο 20.000 ευρώ. Αυτό ισχύει και για τον αυτοαπασχολούμενο, και για τον μισθωτό. Το δίλημμα λοιπόν είναι ατομική επιχείρηση ή προσωπική εταιρεία (ή και νομικό πρόσωπο). Διότι η ατομική επιχείρηση έχει το αφορολόγητο των 20.000 ευρώ, ενώ η προσωπική εταιρεία φορολογείται με 22% από το πρώτο ευρώ. Η ατομική επιχείρηση ωφελείται και συγκριτικά με τη μισθωτή απασχόληση. Ο 25άρης που θα δήλωνε φορολογητέο εισόδημα 16.000 ευρώ για το 2025, θα πλήρωνε –ως ελεύθερος επαγγελματίας– φόρο 2.220 ευρώ και για το 2026 δεν θα πληρώνει τίποτα. Ο αντίστοιχος μισθωτός με το φορολογητέο εισόδημα των 16.000 ευρώ γλιτώνει 1.523 ευρώ σε σχέση με το 2025, άρα λιγότερα.

2. Το ίδιο (περίπου) ισχύει και για τους νέους ηλικίας 25 έως 30 ετών. Εκεί μπορεί να μη μηδενίζεται ο φόρος, ωστόσο υπάρχει ο χαμηλός συντελεστής του 9%, που επίσης δημιουργεί ένα ευνοϊκό φορολογικό περιβάλλον.

Συμπέρασμα -> Ο νέος επαγγελματίας δεν θα πληρώνει καθόλου φόρο για το 2026 αν τα κέρδη φτάνουν μέχρι τις 20.000 ευρώ και θα επιβαρύνεται μόνο με τις ασφαλιστικές εισφορές. Για τους μεγαλύτερους σε ηλικία, η μισθωτή απασχόληση «επιβραβεύεται» με περίπου 788 ευρώ μείωση φόρου, αλλά χάνεται το δικαίωμα αναγνώρισης των επαγγελματικών δαπανών. Επίσης, ο μισθωτός επιβαρύνεται με ασφαλιστικές εισφορές που απορροφούν λίγο πάνω από το 13% του εισοδήματός του, ενώ ο αυτοαπασχολούμενος διαλέγει το ύψος των εισφορών που θα πληρώνει κάνοντας μία από τις έξι επιλογές που του δίνει η νομοθεσία.