Accessibility Tools

Skip to main content

Το περιοδικό Dazed τιμά τις γυναίκες που αντιστέκονται στην απαγόρευση της αμπάγια στη Γαλλία

Η Sihem Zine υποστήριξε ότι η απαγόρευση της αμπάγια θα είχε ως αποτέλεσμα κορίτσια από εθνοτικές μειονότητες να στερούνται το δικαίωμα τους στην εκπαίδευση.

Η απαγόρευση της αμπάγια, του παραδοσιακού χιτωνίου των μουσουλμανικών χωρών θεωρείται στοιχείο της θρησκευτικής ή πολιτιστικής ταυτότητας, έχει τεθεί σε ισχύ στα δημόσια γαλλικά σχολεία έπειτα από απόφαση του γάλλου υπουργού παιδείας, Gabriel Attal.

«Μην με αντιμετωπίζεις σαν ανόητη. Είμαστε υποχρεωμένοι να σoυ απαγορεύσουμε την είσοδο στο γυμνάσιο με αυτό το ντύσιμο. Έχεις λοιπόν δύο επιλογές. Είτε προσαρμόζεις το ντύσιμο σου σε αυτό που σου λέω…»

Στις 5 Σεπτεμβρίου 2023, η Αϊσα ξύπνησε και φόρεσε ένα αμάνικο φόρεμα για τη δεύτερη μέρα της επιστροφής της στο σχολείο μετά τις καλοκαιρινές διακοπές. Ήταν μόλις μια εβδομάδα από τότε που ο Γάλλος υπουργός Παιδείας και Νεολαίας, Gabriel Attal, είχε στείλει ένα ενημερωτικό υπόμνημα, το οποίο απαγόρευε στους μαθητές να φορούν την αμπάγια (ένα μακρύ, φαρδύ φόρεμα) ή το καμίς (ένα μακρύ, φαρδύ ανδρικό πουκάμισο) στα δημόσια σχολεία.

Λίγες ώρες μετά την άφιξή της σε ένα γυμνάσιο της Λυών, η Αϊσα κλήθηκε στο γραφείο της επικεφαλή του εκπαιδευτικού συμβούλου. Κατάλαβε ότι κάτι πήγαινε λάθος – σε ηλικία 15 ετών, έχει αποκτήσει ήδη διαίσθηση όσον αφορά τέτοια ζητήματα– άρχισε αμέσως την καταγραφή στο τηλέφωνο της.

«Πιστεύω ότι ξέρεις γιατί σε κάλεσα εδώ», είπε.

«Δεν έχω ιδέα», απάντησε.

«Χρησιμοποίησε τη φαντασία σου».

«Μπορείτε να μου πείτε εσείς που με καλέσατε εδώ», είπε η Αϊσα με σταθερή και παράλληλα ευγενική φωνή.

Μετά από μερικά λεπτά πέρα ​​δώθε, η επικεφαλής επιτέλους «ανοίχτηκε».

«Μην με αντιμετωπίζεις σαν ανόητη. Είμαστε υποχρεωμένοι να σoυ απαγορεύσουμε την είσοδο στο γυμνάσιο με αυτό το ντύσιμο. Έχεις λοιπόν δύο επιλογές. Είτε προσαρμόζεις το ντύσιμο σου σε αυτό που σου λέω…»

«Τι τύπος ντυσίματος είναι αυτός;»

«- και συμμορφώνεσαι όπως οι άλλοι μαθητές φορώντας κάτι χωρίς θρησκευτική χροιά. Ή μπορείς να πας σπίτι».

«Δεν είναι αμπάγια, δεν έχει μανίκια»

«Αυτό συμβαίνει για να μπορέσεις να αφομοιωθείς», είπε μια γυναίκα μέλος του προσωπικού.

Αποκλεισμός των μουσουλμάνων γυναικών και κοριτσιών

Την ίδια μέρα, η Sihem Zine εμφανίστηκε ενώπιον του Conseil d’État, του ανώτατου διοικητικού δικαστηρίου της Γαλλίας. Η Zine, η οποία είναι η ιδρύτρια της Action Droits des Musulmans (ADM), η οποία έχει δημιουργηθεί με σκοπό να προστατευτούν τα δικαιώματα των μουσουλμάνων πολιτών μετά την κήρυξη έκτακτης ανάγκης από τη γαλλική κυβέρνηση ως απάντηση στις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι το 2015, κατέθεσε πρόταση ώστε να «παγώσει» την απαγόρευσης της αμπάγια.

Η Zine, βρέθηκε να μιλάει ως γυναίκα μουσουλμάνα με ηθικόν ακμαιότατον, σε ένα δικαστήριο ανδρών. Άσκησε κριτική στον αποκλεισμό των μουσουλμάνων γυναικών και κοριτσιών από τη γαλλική δημόσια σφαίρα από τότε που το κράτος άρχισε να απομακρύνει όλα τα θρησκευτικά σύμβολα από τους θεσμούς του μέσω νομοθετημάτων. Αλλά αυτή η απόφαση αποτελεί κάτι διαφορετικό: η αμπάγια δεν έχει θρησκευτική αξία (σε αντίθεση με τη χιτζάμπ, η οποία είναι ήδη απαγορευμένη στα γαλλικά δημόσια σχολεία), όπως επισημαίνει η Tiara Ataii.

«Έχετε εισάγει δύο νέες λέξεις εδώ – «abaya» και «qamis», επιχειρηματολόγησε η Zine ενώπιον του δικαστή. «Γιατί δεν γράψατε τη γαλλική λέξη robe [φόρεμα] ώστε να ξέρουμε τι ακριβώς απαγορεύεται;» Δεδομένου ότι το υπόμνημα της γαλλικής κυβέρνησης όριζε την abaya και τα qamis ως ρούχα «που φαινομενικά αποτελούν θρησκευτικά σύμβολα στο σχολικό περιβάλλον», η Zine εξήγησε ότι αυτό θα ανάγκαζε το προσωπικό του σχολείου να εξακριβώσει τι είναι abaya, maxi φόρεμα, φούστα ή κιμονό, ώστε να διαπιστωθεί ποιος φοράει ένα μακρύ φόρεμα για λόγους «θρησκείας» και ποιος το φοράει για λόγους μόδας.

Η πολιτική της ανάλυση, με αναφορές στους μελετητές Frantz Fanon, Michel Foucault και την κοινωνιολόγο Hanane Karimi, είναι συντριπτική για τη γαλλική πολιτική τάξη, η οποία υπερασπίζεται μια μορφή σύγχρονου κοσμικισμού εις βάρος των μουσουλμάνων

Υποστήριξε ότι αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα κορίτσια από εθνοτικές μειονότητες να στερούνται το δικαίωμα τους στην εκπαίδευση. Καθώς η Zine βρισκόταν ενώπιον του δικαστή, προέκυπταν αποδείξεις ότι οι φόβοι της θα γίνονταν πραγματικότητα: Ο Attal εμφανίστηκε στην τηλεόραση αναφέροντας ότι ήδη 298 μαθήτριες είχαν κληθεί να βγάλουν το αμπέιγ τους και 67 είχαν αρνηθεί και είχαν αναγκαστεί να πάνε σπίτι τους.

Ωστόσο, το Conseil d’État δεν ενέκρινε την προσφυγή της ADM. Οι δικαστές, επαναλαμβάνοντας τα επιχειρήματα του Υπουργείου Παιδείας, αποφάνθηκαν ότι απαγορεύεται στα δημόσια σχολεία οτιδήποτε εκδηλώνει εμμέσως πλην σαφώς θρησκευτική πίστη και ότι τα αντικείμενα μπορούν να γίνουν θρησκευτικό ένδυμα «λόγω της διαγωγής του μαθητή». Οι δικαστές επισήμαναν επίσης ότι το σχετικό υπόμνημα κοινοποιήθηκε ως αποτέλεσμα των «επιθέσεων κατά του Κοσμικισμού» κατά το προηγούμενο ακαδημαϊκό έτος, κατά τη διάρκεια του οποίου είχαν γίνει 1.984 αναφορές για υποτιθέμενες καταπατήσεις του κώδικα ενδυματολογίας των σχολείων, οι οποίες σε μεγάλο βαθμό αφορούσαν την αμπάγια και το καμίς.

«Ο μόνος λόγος είναι ότι αυτό αρέσει στην ακροδεξιά»

«Όταν μίλησα με τη Zine μετά την απόφαση, ήταν εξοργισμένη. «Η ιδέα του κοσμικισμού σε αυτή τη χώρα είναι παραπλανητική και έχει μετατραπεί σε έναν κοσμικισμό που προάγει τον αποκλεισμό», είπε. «Η γενική αρχή του κοσμικισμού είναι η ελευθερία να πιστεύεις ή να μην πιστεύεις, που σημαίνει ότι το κράτος και οι αξιωματούχοι του πρέπει να είναι ουδέτεροι». Σε ερώτηση μου για το αν βλέπει κάποια λογική πίσω από την απαγόρευση της αμπάγια και του καμίς, η Zine είναι ξεκάθαρη ότι δεν βλέπει καμία νομική αιτιολόγηση – μόνο πολιτική. «Ο μόνος λόγος είναι ότι αυτό αρέσει στην ακροδεξιά», λέει. «Αν ρωτήσετε ένα άτομο στο δρόμο τι πιστεύει για την αμπάγια, δεν θα ξέρει καν τι είναι. Δεν θα ξέρουν ότι πωλείται στο Mango», εξιστορεί η Tiara Ataii του Dazed.

Η Loubna Reguig είναι πρόεδρος της οργάνωσης Étudiants Musulmans de France (EMF), η οποία προασπίζεται τους φοιτητές όλων των προελεύσεων στη πανεπιστημιακή κοινότητα. Όταν ερωτάται γιατί θεωρεί ότι ο κοσμικισμός έχει θέσει στο επίκεντρο τις μουσουλμάνες γυναίκες, απαντά χαρακτηρίζοντας τις προσπάθειες του γαλλικού κράτους να εμποδίσει τις γυναίκες να φορούν το χιτζάμπ και τα λιτά ρούχα που θεωρούνται ότι συνδέονται με το Ισλάμ, «πολύπλοκη διασταύρωση αποικιοκρατικών κληρονομιών, που συνεπάγονται ρατσισμό, ισλαμοφοβία και διακρίσεις λόγω φύλου».

Η πολιτική της ανάλυση, με αναφορές στους μελετητές Frantz Fanon, Michel Foucault και την κοινωνιολόγο Hanane Karimi, είναι συντριπτική για τη γαλλική πολιτική τάξη, η οποία υπερασπίζεται μια μορφή σύγχρονου κοσμικισμού εις βάρος των μουσουλμάνων.

Η Tiara Ataii αναφέρει χαρακτηριστικά στο άρθρο της στο Dazed: «Το γεγονός ότι οι μουσουλμάνες γυναίκες και τα κορίτσια δεν έχουν στερηθεί πλήρως τα δικαιώματα τους αποτελεί μαρτυρία της επιμονής τους. Η αθλήτρια Sylla απάντησε στον αποκλεισμό της από το μπάσκετ με την ίδρυση του Ball.Her, ενός συλλόγου μπάσκετ που χαρακτηρίζεται από την ίδια ως «χώρος αλληλεγγύης» για όλες τις γυναίκες και τα κορίτσια που ενδιαφέρονται για το άθλημα. Ένα από τα μέλη του συλλόγου είναι η Sarah Bennani, podcaster και φοιτήτρια του διεθνούς εμπορίου. «Η Σαλιμάτα μου άλλαξε τη ζωή», όπως χαρακτηριστικά μου λέει. «Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης μιλούν συνεχώς για το χιτζάμπ. Μεταδίδουν ειδήσεις όλη μέρα, συχνά με την υποστήριξη της ακροδεξιάς. Δεν υπάρχει μέρα που να μην ακούσεις για Άραβες, μουσουλμάνους ή μετανάστες στις ειδήσεις. Αλλά τα μέσα ενημέρωσης παρουσιάζουν μια εκδοχή μας που δεν υφίσταται. Πρέπει να εξηγείς σε κάθε άτομο που συναντάς ότι δεν φοράς το χιτζάμπ σου επειδή σε υποχρέωσαν να το κάνεις!». Καθώς κλείνω το τηλέφωνο, εμφανίζεται μια ειδοποίηση για την είδηση ότι ο Pascal Praud, ένας δημοφιλής παρουσιαστής της γαλλικής τηλεόρασης, διερωτάται αν η αύξηση των κοριών στο Παρίσι οφείλεται στην ύπαρξη μεταναστών «που δεν έχουν τις ίδιες συνθήκες υγιεινής».

Πηγή : in.gr