ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Τον κώδωνα του κινδύνου για τις συνθήκες διαβίωσης των κοινοτήτων Ρομά στην Ελλάδα, με έμφαση στον διαχωρισμό, στις ανεπάρκειες στη στέγαση και στην «έλλειψη πολιτικής θέλησης» να εφαρμοστούν μέτρα κατά των διακρίσεων, έκρουσε ο επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης Μίχαελ Ο’ Φλάχερτι. Σε υπόμνημα που δημοσιεύθηκε χθες, ο επίτροπος επικρίνει τη χώρα μας για τις «αξιοθρήνητες» συνθήκες που επικρατούν σε διάφορους καταυλισμούς, συμπεριλαμβανομένων αυτοσχέδιων κατοικιών σε απομονωμένες περιοχές, χωρίς πρόσβαση σε ηλεκτρικό ρεύμα ή νερό, ενώ αναφέρεται και σε φαινόμενα εκτεταμένης αστυνομικής βίας εναντίον των Ρομά. Είχε επισκεφθεί την Ελλάδα από τις 3 έως τις 7 Φεβρουαρίου 2025 και τον Ιούνιο του 2024 τη Θεσσαλονίκη, όπου βρέθηκε σε καταυλισμούς και συνομίλησε με εκπροσώπους των κοινοτήτων τους, ενώ είχε συναντήσεις με σειρά αρμόδιων υπουργών, καθώς και με τον Συνήγορο του Πολίτη.

Παρότι ο επίτροπος καλωσορίζει την υιοθέτηση μιας εθνικής στρατηγικής για την κοινωνική ένταξη των Ρομά (2021-2030), σημειώνει την ανάγκη να ξεπεραστούν τα εμπόδια στην εφαρμογή της και να ενισχυθεί η συμμετοχή τους στον σχεδιασμό, στην εφαρμογή και την παρακολούθηση των μέτρων. Στο υπόμνημα γίνεται αναφορά στα στοιχεία χαρτογράφησης του πληθυσμού και των οικισμών των Ρομά, που πραγματοποιήθηκε το 2021 από τη γ.γ. κοινωνικής αλληλεγγύης και καταπολέμησης της φτώχειας με τη συμμετοχή των δήμων, σύμφωνα με τα οποία ο πληθυσμός τους ανήλθε σε 117.495 άτομα, που ζουν σε 462 περιοχές.

Εν συνεχεία γίνεται διάκριση τριών διαφορετικών τύπων των οικισμών τους σε 77 συνολικά «υποβαθμισμένους οικισμούς», όπου 12.216 άτομα ζουν σε καλύβες, καταφύγια χωρίς βασικές υποδομές, σε απομονωμένες ή και περιβαλλοντικά επικίνδυνες περιοχές, 122 «μεικτές περιοχές», στις οποίες 46.838 άτομα μένουν σε βραχυπρόθεσμες εγκαταστάσεις (καλύβες, σκηνές, κοντέινερ), συνήθως κοντά σε κατοικημένες περιοχές και 67 «γειτονιές» στις οποίες 34.741 άνθρωποι ζουν σε φτωχές ή υποβαθμισμένες αστικές περιοχές (σε πολυκατοικίες ή μονοκατοικίες). Επιπλέον, οι Αρχές ανέφεραν ότι 23.700 Ρομά καταγράφηκαν ως κάτοικοι 196 «διάσπαρτων νοικοκυριών».

Στο υπόμνημά του, πάντως, ο επίτροπος σημειώνει ότι σύμφωνα με συνομιλητές του τα επίσημα στοιχεία «ενδέχεται να μην αντικατοπτρίζουν πλήρως την κατάσταση, λόγω εν μέρει της απροθυμίας ορισμένων δήμων να αναγνωρίζουν την παρουσία Ρομά εντός της δικαιοδοσίας τους». Και γι’ αυτό αναφέρει ότι σύμφωνα με διεθνείς φορείς ο εκτιμώμενος πληθυσμός τους στην Ελλάδα ίσως φτάνει τους 265.000.

Ο ίδιος βρέθηκε σε καταυλισμούς στη Θεσσαλονίκη, στους Δήμους Θερμαϊκού και Θέρμης, στην Αγία Σοφία, στον Δενδροπόταμο, αλλά και στην Αθήνα στον οικισμό στο Χαλάνδρι, όπου έχουν εγκατασταθεί κοινότητες από το 1971. Ο επίτροπος παρατήρησε ότι, παρά τις προσπάθειες που καταβάλλουν κάτοικοι της περιοχής και ο δήμος, οι συνθήκες στέγασης «παραμένουν άθλιες» και οι Ρομά αντιμετωπίζουν διακρίσεις. Εμφαση στο υπόμνημα δίνεται στις σχέσεις των Ρομά με τις Αρχές και ιδιαίτερα στα εκτεταμένα περιστατικά αστυνομικής βίας εναντίον τους, καθώς και στους θανάτους νεαρών, όπως εκείνη του Νίκου Σαμπάνη στον Ασπρόπυργο το 2021. Στις σχετικές του συστάσεις, άλλωστε, αναφέρει ότι οι Αρχές θα πρέπει να διασφαλίσουν άμεσες και αποτελεσματικές έρευνες για όλους τους ισχυρισμούς βίας, ρατσισμού και διακρίσεων κατά των Ρομά, συμπεριλαμβανομένων εκείνων από μέλη των αρχών επιβολής του νόμου.

Στο απαντητικό του υπόμνημα το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας αναφέρεται εκτενώς στη στρατηγική και σχέδιο δράσης της κοινωνικής ένταξης των Ρομά (2021-2030) και επιβεβαιώνει την αφοσίωσή του στην αποτελεσματική εφαρμογή του.

Πηγή: kathimerini.gr